mấy ý nghĩ ngẫu nhiên #3

Bạn định nghĩa như thế nào là một người thông minh?

Chúng tôi đã nghĩ về câu hỏi này từ lâu. Lí do là bởi chúng tôi muốn được trở thành người thông minh. (Ai lại không muốn kia chứ!)

Tuy nhiên, khi khởi sự đi hỏi, chúng tôi gặp một trở ngại: Người có thể trả lời câu hỏi trên chắc chắn cũng phải là một người thông minh. Mà chúng tôi thì lại không biết như thế nào là một người thông minh. Chúng tôi không biết họ là ai, hay lảng vảng ở đâu, tìm thấy họ bằng cách nào. Nếu biết những điều đó thì chúng tôi đã không phải đặt câu hỏi nữa rồi. Bạn thấy đấy, đây là một vòng lẩn quẩn.

Không nản chí, chúng tôi tiến hành hỏi bừa. “Honey badgers don’t care” mà!

Có người đáp rằng, kẻ thường xuyên thay đổi nhất là kẻ thông minh. “Thay đổi” ở đây được nói theo nghĩa tích cực nhé, chứ không phải “thay lòng đổi dạ” trong tình yêu đâu. Người nhanh thay đổi là người liên tục học hỏi, có khả năng thích nghi tốt, biết sửa sai kịp thời để tiến hoá thành phiên bản hoàn hảo hơn. Chúng tôi nghe định nghĩa này xong thì gật gù hồi lâu, thừa nhận là không cãi được.

Có người khẳng định, thông minh không phải một thứ có thể nhận xét theo cảm tính. Phải làm bài kiểm tra, định lượng rõ ràng, kết quả minh bạch, thì mới xác nhận được. IQ chưa đủ thì xem EQ, EQ chưa đủ thì xem CQ, vân vân và vân vân. “Chứ các bạn mà đánh giá trí thông minh bằng chỉ số TQ (tức Tam Quan), với hệ thống đo lường chạy bằng cơm, thì chẳng bao giờ khách quan nổi”. Chúng tôi im thin thít.

Có người lại nói, không nên tin vào những lời chém gió suông, mà phải quan sát hành vi và thành quả. Người thông minh là người đạt được thứ mà người khác không có (hoặc có ít). Tóm lại, họ là người chiến thắng trong các cuộc đua. Họ giành giải nhất, họ đứng ngôi đầu, họ giữ vị trí cấp cao, họ sở hữu xe hơi nhà lầu, họ giàu có, nổi tiếng, quyền lực, hoặc nói đơn giản là họ hùng mạnh hơn người khác. Ban đầu chúng tôi băn khoăn về câu trả lời này, mà đã băn khoăn thì chúng tôi phải cãi thử xem sao.

Chúng tôi phản biện rằng: “Người giàu có, quyền lực, nổi tiếng chắc gì đã hạnh phúc?”

Người kia đáp lại: “Nhưng ai nói là người thông minh thì phải hạnh phúc?”

Ừ nhỉ! Thế là chúng tôi cứng họng.

Người thông minh đến đâu, cũng có lúc vì lo toan cho thân nhân, con cái mà chịu bao bộn bề, căng thẳng.

Người thông minh đến đâu cũng có lúc vì tình yêu, danh dự, hoặc những điều trân quý khác, mà lao tâm khổ tứ.

Thế giới bao la rộng lớn, có vô khối người thông minh nhưng chưa (hoặc không) giàu có, nổi tiếng, quyền lực, nhưng chắc chắn là những người đã giàu có, nổi tiếng, quyền lực thì phải thông minh. Không thể bảo là họ kém nhưng may mắn được. Nói thế thì cùn và bất đắc chí quá. Ngoài ra, chắc chắn là những người sống an nhiên, hạnh phúc, tĩnh tại giữa cuộc đời bão táp này thì đều thông minh, nhưng ở vế ngược lại thì khác, không phải mọi người thông minh đều dễ dàng tìm được cho mình “những ngày đẹp trời”.

Chú Ben của người nhện Peter Parker đã nói một câu rất đỉnh: “With great power comes great responsibility“, tạm dịch là “Quyền năng càng lớn thì trách nhiệm càng lớn”.

Thông thường, những người thông minh nhất, lúc này hay lúc khác, thời trẻ hoặc khi già, sẽ có vài giai đoạn trong cuộc đời bắt buộc phải trở thành những người gánh vác nhiều nhất.

Mời các bạn xem một comic vui để thư giãn giữa chừng!

Những người thông minh thường sẽ yếu đuối, vì lòng nghi ngờ, một khi đã khởi lên, có thể đánh bại bất kể thành trì vững chắc nào

Lửng mật khuyết danh

Hỏi một hồi, chúng tôi bắt đầu sợ trở thành người thông minh, và quyết định sẽ vững tin vào tình trạng hiện nay, để được tiếp tục hưởng thái bình. Thế rồi trong lúc chúng tôi đang yên vui thái bình, lại có một người nói với chúng tôi rằng: Nếu đã biết những người thông minh thường phải vất vả thế nào, gánh vác thay cho các bạn để các bạn được tung tăng nô đùa ở đây, thì các bạn phải động viên họ chứ.

Thế nên, chúng tôi quyết định dành phần kết để viết đôi lời gửi đến những người thông minh ở ngoài kia.

Lời nhắn nhủ của lửng mật

Nếu bạn có những đợt mất ngủ nhiều đêm vì một nỗi bất an mơ hồ, nếu bạn hay cả nghĩ vì những chuyện “không đâu”, hoặc thi thoảng mất hết tự tin vào những việc bạn đang làm, thì hãy yên chí, đó là tín hiệu của việc bạn đang học hỏi và tiến hoá. Trông bạn không hề giống người kém đâu.

Mặc dù, tất nhiên, sự căng thẳng thái quá này là nhược điểm của bạn, chứ không hay ho gì. Chúng tôi tin rằng hoài nghi liên miên là một đặc điểm thường gặp ở người thông minh, chứ không nói đó là ưu điểm (để mà cố phát huy), càng không nói là phải suốt ngày nhăn nhó thì mới thông minh.

Phải ghìm thói quen phản tư trong một chừng mực. Bạn tận dụng nó chứ không phải nô lệ của nó. Đừng để nó tiêu tốn của bạn quá nhiều năng lượng và thời gian. Đến lúc cần quyết thì bạn vẫn phải quyết, dù còn bao nhiêu biến số chưa kịp tính toán hết.

Chúng tôi chỉ muốn nói một lời ấm áp, để những người tình cờ đang bất an tự dưng nghe được, biết đâu lại giúp họ cảm thấy thật ra mình cũng không đến nỗi nào, và sớm ngời ngời tự tin trở lại.

Tâm sự của Chú Lửng Mật